Dostosowanie wyborów do potrzeb osób niepełnosprawnych
Dotychczasowe przepisy, które mają ułatwić osobom niepełnosprawnym udział w wyborach, znajdują się w trzech spośród czterech ustaw, regulujących zasady przeprowadzania wyborów (wyjątek to ustawa z dnia 20 czerwca 2002r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta). Rozwiązania ujęte w tych ustawach nie dość, że są niejednolite, to w dodatku niespójne.
To stanowczo za mało. Analizując obecny stan prawny należy stwierdzić, że osoby niepełnosprawne są w Polsce wielokrotnie pozbawione możliwości realizacji swojego konstytucyjnego prawa jakim jest prawo wyborcze a podstawową przyczyną tego stanu jest ułomność przepisów ustawowych – fakt, że są one tworzone bez uwzględnienia szczególnych uwarunkowań wynikających z niepełnosprawności. Dlatego istnieje bardzo pilna potrzeba przyjęcia projektowanej ustawy – tak aby jej przepisy mogły być stosowane już podczas wyborów w 2010r.
Zasadniczym celem ustawy jest stworzenie osobom niepełnosprawnym realnej możliwości skorzystania z konstytucyjnego prawa, jakim jest prawo wyborcze (art. 62 ust. 1 Konstytucji RP). Obecnie osoby niepełnosprawne, które chcą wziąć udział w wyborach, są bardzo często uzależnione od wsparcia osób trzecich. Członkowie rodziny, znajomi, sąsiedzi pomagają im m.in. w uzyskaniu informacji o kandydatach, w dotarciu do lokalu wyborczego, porozumieniu się z komisją wyborczą, odebraniu kart do głosowania, zaznaczeniu wyboru na karcie do głosowania, wrzuceniu głosu do urny. Projektowana ustawa ma ten stan rzeczy zmienić – dać osobom niepełnosprawnym realną możliwość głosowania bez pomocy osób trzecich.
Projektowana ustawa jest adresowana do wszystkich osób niepełnosprawnych o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych), w tym także osób, które przed dniem 1 stycznia 1997r. zostały zaliczone do I lub II grupy inwalidów, jeżeli orzeczenie o zaliczeniu do tej grupy nie utraciło mocy.Osoby zaliczone do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności, osoby wobec których orzeczono o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji lub o samodzielnej egzystencji oraz osoby zaliczone do I grupy inwalidów a ponadto inne osoby niepełnosprawne o których mowa w ustawie – pod warunkiem, że przedstawią zaświadczenie lekarskie, iż stawiennictwo osobiste w lokalu wyborczym jest niemożliwe lub stanowi zagrożenie dla zdrowia wyborcy – będą mogły złożyć takie oświadczanie w miejscu swojego zamieszkania. Niezwłocznie po złożeniu oświadczenia wyborca otrzyma zaświadczenie o nadanym numerze identyfikacyjnym. Będzie to dokument potwierdzający ustawowe uprawnienia.